Werkgebied

Nederland

(+31) 85 130 79 75

Bel ons: ma t/m vr van 10.00 - 16.00 uur

Gepasteuriseerde versus rauwe melk

Gepasteuriseerde versus rauwe melk

Het drinken van melk zit diep verankerd in onze cultuur. Velen van ons zijn opgegroeid met dagelijks een glas melk voor gezonde botten en tanden. In de supermarkten kom je vrijwel altijd gepasteuriseerde melk of melkproducten tegen. Tegenwoordig is er veel discussie over welke vorm van melk gezonder is: gepasteuriseerde melk of rauwe melk. In deze blog lees je meer over dierlijke zuivel en de voor- en nadelen van beide varianten.

Gepasteuriseerde melk

Gepasteuriseerde melk heeft enkele bewerkingsstappen ondergaan alvorens het verkocht mag worden. De melk wordt verhit tot een bepaalde temperatuur (rond de 72 oC) om schadelijke bacteriën zoals Salmonella, Listeria en E. coli te doden. Het pasteurisatieproces verlengt de houdbaarheid van melk en maakt het veiliger voor consumptie voor een breed publiek.

Het brengt echter ook nadelen met zich mee. Door het pasteurisatieproces worden ook goede bacteriën, enzymen en vitaminen afgebroken. Soms voegen producenten synthetische vitamines toe om het verlies tijdens pasteurisatie te compenseren, maar deze zijn logischerwijs niet hetzelfde als hun natuurlijke varianten. De pasteurisatie verandert ook de structuur van melkeiwitten. De wei-eiwitten in melk zijn zeer hitte-labiel en kunnen als gevolg van verhitting veranderen in andere structuren. Dit kan de verteerbaarheid verminderen en bij sommige mensen allergische reacties uitlokken.

Wat is rauwe melk?

Rauwe is verse melk die rechtstreeks van de koe, geit of schaap komt en niet verhit is. Het behoudt daardoor alle natuurlijke enzymen, vitaminen, bacteriën en voedingsstoffen. Het lijkt daarmee een completere voedingsbron te zijn dan gepasteuriseerde melk. Rauwe melk bevat over het algemeen hogere concentraties vitaminen zoals vitamine B2 (riboflavine), vitamine B12 en vitamine C dan gepasteuriseerde melk.

Doordat rauwe melk onbewerkt is, zijn de levende bacteriën in de melk bespaard gebleven. Ons darmmicrobioom staat bol van de goede bacteriën die in symbiose met ons leven. Rauwe melk kan daarom als natuurlijk probioticum gunstig werken voor de darmgezondheid.

Het risico op schadelijke bacteriën is echter ook aanwezig, waardoor het niet geschikt is voor mensen met een mogelijk verzwakt immuunsysteem. Zorg dragen voor kwalitatief goede rauwe melk is daarom essentieel.

Darmklachten en melk

Veel mensen verdragen melk prima, anderen krijgen last van allerlei klachten na het drinken van melk. Bij darmklachten (diarree bijvoorbeeld), klachten van de huid of slijmvliezen zoals eczeem, hooikoorts of luchtwegklachten, kan het verstandig zijn melk even te laten staan. Mogelijk ligt een intolerantie voor lactose of een allergie voor koemelkeiwit (vaak caseïne) hieraan ten grondslag.

Rauwe melk bevat het enzym lactase, dat helpt bij het verteren van het melksuiker molecuul lactose. Om die reden kunnen mensen met een lactose-intolerantie soms beter rauwe melk verdragen dan gepasteuriseerde melk. Het melkeiwit caseïne komt zowel voor in gepasteuriseerde als rauwe melk. Mensen met een koemelkeiwitallergie doen er goed aan alle melk te mijden, omdat caseïne de darmwand irriteert en de opname van voedingsstoffen vermindert.

Is het een probleem als er (tijdelijk) geen melk gedronken kan worden? Zeker niet! Voor een pasgeborene (mens of dier) is moedermelk de belangrijkste bron van voedingsstoffen en (groei)hormonen. Maar dat verandert in de loop van de tijd. Kalfjes gaan op een gegeven moment grazen. En ook wij bieden onze kinderen op een gegeven moment andere voeding aan. Veel mensen blijven melk drinken vanuit de overtuiging dat het de belangrijkste calciumbron is en essentieel is voor een goede botgezondheid. Calcium is inderdaad van wezenlijk belang, maar groenten zoals spinazie, boerenkool, broccoli en spruitjes zijn minstens zulke goede calciumbronnen. In melk bevindt zich naast calcium namelijk een relatief grote hoeveelheid fosfor, waardoor juist calcium onttrokken kan worden aan de botten om de balans te behouden. Bovendien is de calcium in melk anorganisch en minder goed opneembaar dan in andere bronnen.

Kwaliteit en herkomst van melk

Als je graag melk wilt drinken, hangt de keuze tussen rauwe en gepasteuriseerde melk af van persoonlijke voorkeur, gezondheidsdoelen en individuele omstandigheden. Gepasteuriseerde melk is een veilige keuze, maar mist ook enkele voordelen. Rauwe melk bevat meer voedingsstoffen, enzymen en probiotica en kan een zeer waardevolle aanvulling zijn op het voedingspatroon. Het brengt echter risico’s met zich mee. Het is daarom essentieel om melk van een betrouwbare bron te kopen die hygiënestandaarden hanteert en regelmatig controleert op de belangrijkste mogelijk schadelijke bacteriën.

Gepasteuriseerde melk, zoals je die koopt in de supermarkt, is vaak afkomstig van dieren die gevoerd worden met krachtvoer in plaats van gras. Dit verlaagt het gehalte aan gezonde omega-3 vetzuren, vetoplosbare vitaminen en andere nuttige stoffen zoals geconjugeerd linolzuur (CLA). Melk van grasgevoerde dieren en biologische oorsprong is, ongeacht het bewerkingsproces, een betere keuze. Het heeft een hogere voedingswaarde, een gunstige vetzuursamenstelling, bevat meer antioxidanten en veel minder schadelijke stoffen zoals antibiotica en pesticiden. Rauwe melk koop je zowel direct bij de boer, in biologische winkels, op boerenmarkten of via specifieke websites. Let daarbij op de kwaliteit en herkomst van de melk.

Om te onthouden

  • Gepasteuriseerde melk is verhit voor veilig gebruik en verlenging van de houdbaarheid
  • Rauwe melk is rijker aan natuurlijke enzymen, vitaminen, bacteriën en voedingsstoffen. Sommige mensen verdragen rauwe melk beter
  • Eventueel aanwezige schadelijke bacteriën in rauwe melk worden niet gedood door verhitting
  • Kies bij voorkeur voor biologische melk van grasgevoerde dieren voor een betere voedingswaarde, vetzuursamenstelling en minder schadelijke stoffen