Ontlastingsonderzoek: bacteriën
In deze, voorlopig laatste, blog in de reeks over ontlastingsonderzoek gaan we het hebben over bacteriën. Niet de minst belangrijke parameter waar we inzicht in willen krijgen. Want bacteriën horen bij ons en vormen voor een belangrijk deel ons microbioom. Maar een tekort of een overgroei aan een specifieke bacteriesoort kan de oorzaak zijn van darmklachten en andere problemen. Je vraagt je wellicht af wat het nut is van bacteriën in de darm of wat behandelstappen kunnen zijn bij verstoringen. Lees hieronder verder voor meer informatie.
Ontlastingsonderzoek geeft een kijkje in ons microbioom
Bacteriën zijn onderdeel van ons microbioom, een verzamelnaam voor de maar liefst 1,5 kilo aan genetisch materiaal van bacteriën, virussen, gisten, schimmels, parasieten en andere microben (beestjes) die zich in de darmen van ieder mens bevinden. Een goede samenwerking tussen al deze microben is van groot belang voor onze gezondheid. Het microbioom van gezonde mensen bevat wel 300 tot 500 bacteriesoorten. Bij darmaandoeningen als PDS, de ziekte van Crohn en Colitis Ulcerosa is de diversiteit aan bacteriën duidelijk minder. Andere factoren die de samenstelling van de bacteriële diversiteit nadelig beïnvloeden zijn bijvoorbeeld: frequent gebruik van antibiotica, infecties, toenemende leeftijd, eenzijdige voeding of roken.
Een ontlastingsonderzoek maakt inzichtelijk welke bacteriën en in welke verhouding ze voorkomen. Er zijn 4 dominante stammen: Firmicutes, Bacteroidetes, Actinobacteria en de Proteobacteria. Gewoonlijk is Bacteroidetes in zo’n 30-60% aanwezig en beslaat de Firmicutes een even zo groot deel van de microbiota. Het Firmicutes-Bacteroidetes-ratio is daarin ook van belang; een verhoogd ratio wordt vaker gezien bij mensen met het prikkelbaar darmsyndroom. Actinobacteriën zijn normaliter in mindere mate aanwezig. De Bifidobacteriën, die tot deze stam behoren, hebben gunstige eigenschappen. Ze werken ontstekingsremmend en gaan de overgroei van ziekmakende (pathogene) bacteriën tegen. Het aandeel aan Proteobacteria is het liefst <5%, omdat veel bacteriën uit deze stam pathogene eigenschappen kunnen ontwikkelen. Bij inflammatoire darmziekten en na gebruik van antibiotica loopt dit percentage nog wel eens op. Bij verschuivingen in deze stammen en aanwezigheid van bacteriën die normaliter niet in een gezond microbioom voorkomen, wordt geadviseerd een deskundig orthomoleculair therapeut te raadplegen.
Het nut van bacteriën in de darm
Ook al heb je wellicht een onaangename associatie bij het woord ‘bacterie’, deze kleine beestjes zijn ontzettend belangrijk voor onze (darm)gezondheid. Tijdens en na de geboorte start de kolonisatie van goede bacteriën in de darm en gedurende het leven vindt verdere differentiatie plaats. De samenstelling is aan verandering onderhevig en te beïnvloeden door onder meer goede voeding. Een goed streven is het bereiken van een grote diversiteit aan bacteriën in het microbioom voor een goede afweer en darmgezondheid.
Wat de goede bacteriën zoal voor ons doen:
- Verdedigen tegen ongewenste indringers
- Ondersteunen van vertering en opname van voedingsstoffen
- Helpen bij de opname van vitamines en mineralen
- Produceren van onder andere B vitamines, biotine en vitamine K
- Reguleren van het immuunsysteem ter plaatse
- Produceren van onder andere korteketenvetzuren die de darmcellen van energie voorzien
Therapeutische interventies
Diversiteit en een gezonde samenstelling van bacteriestammen kan worden bevorderd door de voeding te optimaliseren. Een dieet dat hierbij helpt is rijk aan vezels, eiwitten en gezonde vetten, en bevat weinig suikers en snelle koolhydraten. Het verminderen van de consumptie van granen en bewerkte voedingsmiddelen die stoffen bevatten die de darmen kunnen irriteren, draagt hier ook aan bij.
Aanvullende ondersteuning door middel van supplementen of pre- en probiotica kan eveneens onderdeel uitmaken van het behandelplan. Ook zorg dragen voor voldoende ontspanning en beweging heeft een gunstig effect op het microbioom.
Om te onthouden
- Bacteriën zijn van wezenlijk belang voor ons
- Diversiteit in de samenstelling is te bereiken door een goed en gevarieerd voedingspatroon, net als ontspanning en beweging
- In ruil voor goede voeding produceren bacteriën diverse stoffen die onze gezondheid bevorderen
