SIBO en voeding
Bij een SIBO zitten er teveel en vaak ook schadelijke bacteriën in de dunne darm. Deze bacteriën gebruiken voedsel voor hun eigen groei, wat resulteert in fermentatie en de overmatige productie van gassen in de dunne darm. Dit geeft de specifieke klachten die optreden bij mensen met SIBO, zoals het uitzetten van de buik, boeren, winderigheid, een borrelende buik en buikpijn. Vaak is er daarbij een verminderde opname en vertering van voedingsstoffen, waardoor vitamine- en mineralentekorten kunnen ontstaan. Maar waar komen deze bacteriën vandaan en hoe hebben ze kans gezien zich te nestelen daar? In deze blog gaan we dieper in op deze vragen en de rol van voeding bij SIBO.
Verstoorde regelmechanismen
Gewoonlijk bevat de dunne darm relatief weinig bacteriën, dankzij verschillende regelmechanismen die dat onder controle houden. Zo zorgt een goede productie van maagzuur, spijsverteringsenzymen en gal ervoor dat schadelijke bacteriën die via onze voeding binnenkomen afgedood worden. Een andere voorwaarde is een goede peristaltiek, waardoor de voedselbrij niet langer dan nodig is in de dunne darm blijft. Maar het probleem kan ook van onderaf komen. Wanneer de fysieke klep tussen de dunne en dikke darm niet goed functioneert, kunnen bacteriën van de dikke darm uitgroeien naar de dunne darm. Ook de aanwezigheid van parasieten of schimmels en een verstoorde afweer ter plekke kunnen schadelijke bacteriën in stand houden. Voor een juiste therapeutische aanpak is het cruciaal om de oorzaak van de SIBO te achterhalen.
Voedingsinterventies
Het beoogde effect van specifieke voedingsaanpassingen is het uithongeren van de bacteriën in de dunne darm en tegelijkertijd het ondersteunen van de regelmechanismen om overgroei te voorkomen. Maar wat houdt dat dan precies in? In eerste instantie het beperken van vezelrijke voedingsmiddelen (low-FODMAP dieet), want vezels vormen de perfecte voedingsbron voor bacteriën. Hierdoor treedt vaak al snel verlichting van klachten op. Dit kan ook een opstap zijn naar een ketogeen voedingspatroon (koolhydraat-arm) of een carnivoor dieet (overwegend dierlijke producten als eieren, vlees, gevogelte en vis) waar veel mensen met SIBO baat bij hebben.
Het is nuttig om voeding zoveel mogelijk voor te verteren, zodat voedingsstoffen snel worden opgenomen in de dunne darm voordat ze de bacteriën bereiken. Dit kan door groenten en fruit te koken en te pureren, soep te maken en kleinere, frequente maaltijden te nemen. Vasten kan ook gunstig zijn, omdat het de bacteriën van hun voeding berooft. Verder verbetert de spijsvertering door rustig te eten en goed te kauwen, wat maagzuurproductie stimuleert en de peristaltiek bevordert.
Een effectief dieet is het elementair dieet, waarin voedingsmiddelen los van elkaar (als in losse eiwitten/aminozuren, vetten als olie, losse essentiële suikers en vitaminen en mineralen) in vloeibare vorm worden gegeten. Dit geeft vaak snel resultaat, maar voor een langere periode is dit voedingspatroon lastig vol te houden.
Er is helaas geen ‘one size fits all’ voedingsprotocol bij SIBO. Niet iedereen heeft dezelfde onderliggende oorzaak of bacteriële overgroei op dezelfde plaats. Het is maatwerk. Raadpleeg daarom altijd een deskundig orthomoleculair therapeut wanneer je een SIBO vermoedt.
Om te onthouden
- Bij SIBO is er sprake van een overgroei van (verkeerde) bacteriën in de dunne darm
- Er is sprake van ondermijning van de natuurlijke regelmechanismen
- Door het (tijdelijk) vermijden van vezels honger je bacteriën uit en vergroot je de kans op succesvolle eliminatie
- Hoe beter de voorvertering (door kauwen, blenden, pureren), hoe sneller de vertering en opname van voedingsstoffen
- Aanpassingen in de voeding zijn cruciaal, maar verschillen per persoon en kunnen een uitdaging zijn
